هوش مصنوعی به قلب صنایع جهانی نفوذ میکند
فناوری هوش مصنوعی به سرعت در حال دگرگونسازی ساختار صنایع تولیدی و انرژی در سراسر جهان است. از رشد میلیارد دلاری سرمایهگذاریها در اجرای فرایند خودکارسازی صنعتی گرفته تا توسعه زیرساختهای ملی هوش مصنوعی در کشورهایی مانند دانمارک، شواهد نشان میدهد که اقتصاد جهانی در حال گذار به مرحلهای جدید از بهرهوری، رقابتپذیری و پایداری است.
به گزارش نشریه «Forbes»، راهکارهای دیجیتالیسازی مبتنی بر هوش مصنوعی نهتنها جایگاه مرکزی خود را در ساختار صنعتی و تولیدی جهان تثبیت کردهاند بلکه انتظار میرود به طور بنیادین نحوه عملکرد، رقابت و مسیر رشد صنایع را بازتعریف کنند. روند گسترش سریع این فناوری خود گویای عمق این تحولات است.
برآوردهای انجام شده نشان میدهد که در سال ۲۰۲۴، ارزش بازار هوش مصنوعی صنعتی و خودکارسازی فرایندهای تولید به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار رسیده است. این رقم بر پایه ترکیبی از مدلهای ارزیابی مختلف توسط موسسات مشاوره و پایگاههای داده به دست آمده است. سهم سرمایهگذاری در حوزه راهکارهای هستهای هوش مصنوعی صنعتی، حدود یکپنجم از این رقم را به خود اختصاص داده است.
پیشبینیها حاکی از آن است که هزینهکردهای جهانی در این بخش تا سال ۲۰۳۰ به ۴۰۰ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت؛ البته این فقط آمار مالی نیست بلکه نشانگر آیندهای روشن برای هوش مصنوعی در صنایع است زیرا الگوهای رفتاری، فرایندها و وابستگیهای صنعتی نیز به سرعت در حال تحول هستند.
هوشمندسازی سازمانها شدت گرفته است
شرکت «Schneider Electric»، از بزرگترین شرکتهای فعال در مدیریت انرژی و خودکارسازی صنعتی در جهان طی گزارشی اعلام کرد که استفاده از هوش مصنوعی در سازمانها از سال ۲۰۲۰ تاکنون ۷۸ درصد افزایش یافته است. این شرکت همچنین تاکید کرد که در پایان سال ۲۰۲۵، تعداد کاربران ابزارهای هوش مصنوعی سه برابر بیشتر از سال ۲۰۲۰ خواهد بود.
در «اجلاس نوآوری» اخیر در شهر کپنهاگ، اولیویر بلوم، مدیرعامل شرکت «Schneider Electric» پیشبینی کرد که تا پایان سال ۲۰۳۰، تعداد دستگاههای مبتنی بر اینترنت اشیا و مجهز به هوش مصنوعی سه برابر خواهد شد.
هوش مصنوعی به طور کلی در دو شاخه اصلی تعریف میشود؛ نخست، هوش مصنوعی مولد «Generative AI» که با استفاده از مدلهایی آموزشدیده بر ویژگیها و ساختار دادههای ورودی، خروجیهای اختصاصی و سازگار با نیاز تولید میکند. دوم، هوش مصنوعی عاملی یا ایجینتیک «Agentic AI» که فراتر از پاسخگویی صرف به دستورها عمل کرده و قادر است به صورت پیشفعال و با حداقل مداخله انسانی مسائل پیچیده را حل کند.
در حالی که هوش مصنوعی مولد سهم بیشتری از گفتمان صنعتی دارد، شرکت «ADNOC»، فعال در حوزه انرژی در ابوظبی، در ماه نوامبر ۲۰۲۴ با اعلام آغاز یک پروژه آزمایشی با همکاری شرکت مایکروسافت و «AiQ» برای استقرار هوش مصنوعی عاملی، بسیاری از ناظران بخش انرژی را غافلگیر کرد. در همین حال، شرکتهای بزرگ نرمافزاری صنعتی مانند «ABB»، «Emerson» و «Honeywell» در بازار چند میلیارد دلاری پلتفرمهای هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی رقابت تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ بازاری که هدف آن، ایجاد اکوسیستمهای عملیاتی هوشمند، تحلیل درجا، تابآوری سیستمی و بهینهسازی بهرهوری است.
دولتها وارد میدان رقابت در بخش هوش مصنوعی شدهاند
رقابت در توسعه هوش مصنوعی دیگر محدود به سازمان و شرکتها نیست؛ چراکه دولتها نیز در این مسیر گام نهادهاند. تمامی کشورهای عضو گروه اقتصادی «G7» و تقریبا تمام اعضای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) همراه با چین و هند، به صورت رسمی برنامههای توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی خود را آغاز کردهاند.
نمونه جدید از این روند تحول در دانمارک رخ داده است؛ جایی که در ماه اکتبر ۲۰۲۴ نخستین ابررایانه هوش مصنوعی این کشور با نام «Gefion» راهاندازی شد. این ابررایانه از نوع «NVIDIA DGX SuperPOD» است و تحت مدیریت مرکز نوآوری هوش مصنوعی دانمارک (DCAI) فعالیت میکند؛ مرکزی که با حمایت مالی بنیاد نوو نوردیسک و صندوق سرمایهگذاری و صادرات دانمارک تاسیس شده است.
در همین راستا نادیا کارلسن، مدیرعامل مرکز نوآوری هوش مصنوعی دانمارک با بیان اینکه ماموریت اصلی این مرکز، کاهش موانع دسترسی به فناوری هوش مصنوعی است، اظهار داشت: این مرکز نه فقط از بخش صنعت بلکه از شرکتهای نوپا و نهادهای دانشگاهی نیز حمایت خواهد کرد؛ مشروط بر اینکه الزامات ایمنی داده و شفافیت در ارتباطات رعایت شود.
به گفته علی سید، معاون ارشد بخش زیرساخت مرکز نوآوری هوش مصنوعی دانمارک، این مرکز در حال گسترش توان محاسباتی و خدمات هوش مصنوعی خود است تا اکوسیستمی از شرکتهای دانمارکی بسازد که هم از این زیرساخت بهرهمند شوند و هم در توسعه آن مشارکت کنند.
گفتنی است ابررایانه «Gefion» با یک هزار و ۵۲۸ پردازنده گرافیکی «NVIDIA H100 Tensor Core» و شبکه «NVIDIA Quantum-2 InfiniBand» کار میکند.
سباستین بوچر، مدیر فروش مرکز نوآوری هوش مصنوعی دانمارک با اشاره به اینکه این مرکز در ساخت مراکز داده آینده نقشی کلیدی خواهد داشت، تاکید کرد: تجربههایی نظیر ابررایانه «Gefion» اهمیت حیاتی دارند زیرا بیش از ۵۰ درصد رشد مراکز داده طی پنج سال گذشته، ناشی از افزایش تقاضا برای استفاده از هوش مصنوعی بوده است.
کاربرد گسترده هوش مصنوعی در بخش انرژی، خودرو و شهرسازی
سرمایهگذاری در هوش مصنوعی صنعتی در بخشهایی مانند خودروسازی، داروسازی و برنامهریزی شهری به شدت در حال افزایش است. روند فعلی نشان میدهد که شرکتهای بخش انرژی، به سرعت در حال ورود به این عرصه هستند. تمام ۲۰ شرکت برتر جهان در حوزههای نفت و گاز، برق، آب و انرژیهای تجدیدپذیر بر پایه ارزش بازار، دارای یک راهبرد رسمی برای هوش مصنوعیاند.
این راهبردها، هم بهرهوری و پایداری را در بخش انرژی سنتی ارتقا داده و هم جایگاه فناوریهای اقلیممحور مانند فناوری «Climate-Tech» را تقویت کرده است.
از نمونههای ملموس آن میتوان به افزایش بازدهی پالایشگاهها، نگهداری هوشمند نیروگاهها، بهینهسازی نرخ جریان انتقال نفت در خطوط لوله و مدیریت هوشمند شبکههای برق اشاره کرد.
برگزاری نمایشگاه «ADIPEC»؛ محور نوآوری صنعتی
یکی از شاخصترین مصادیق این تحول، نمایشگاه و کنفرانس بینالمللی «ADIPEC» در ابوظبی است که طی روزهای سوم تا ۶ نوامبر ماه ۲۰۲۵ برگزار شد.
به گفته کریستوفر هادسون، مدیرعامل شرکت «dmgevents»، فضای اختصاصیافته به هوش مصنوعی در این نمایشگاه طی سالهای اخیر به طور پیوسته افزایش یافته است.
وی اظهار داشت: در چند سال اخیر، هوش مصنوعی به طور چشمگیری رشد کرده است و این موضوع بهروشنی در کنفرانس بینالمللی «ADIPEC» مشاهده شد.
گفتنی است در این نمایشگاه، شرکتهای بزرگ نرمافزاری صنعتی مانند «IBM»، مایکروسافت، «EY» و شرکت «AiQ» نیز حضور داشتند.
اگرچه هنوز دیدگاههای موافق و منتقد درباره نقش هوش مصنوعی در صنعت مطرح میشود اما شواهد کنونی نشان میدهد که این روند نه زودگذر خواهد بود و نه حباب است که در کوتاهمدت از بین میرود.
آنچه رخ میدهد، نشانهای روشن از حرکت ناگزیر جهان صنعتی به سوی آیندهای مبتنی بر هوش مصنوعی است؛ آیندهای که در آن انسان و ماشین در همکاری نزدیکتر از هر زمان دیگری، مسیر توسعه صنعتی را رقم خواهند زد./فلزات آنلاین
۱۴۰۴/۰۹/۱۷، ۱۴:۰۲:۳۹ 7
اخبار مرتبط
